Suudi Arabistan İhracat Rehberi
Suudi Arabistan’a İhracat Yapmak
Suudi Arabistan, Afrika’nın en büyük ve dünyanın 20. büyük ekonomisi olarak Arap Yarımadasının en büyük ülkesidir. Satın alma gücü paritesi bakımından dünyanın en büyük on dördüncü ülkesi olan Suudi Arabistan, zengin petrol kaynakları sayesinde dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumundadır. Son yıllardaki siyasi gerginliklerden dolayı Türkiye ile ticareti sekteye uğrayan Suudi Arabistan, son zamanlardaki olumlu yaklaşımlar sonucu bu gerginliği azaltma girişimlerindedir. Yeni görüşmelerde ekonomik ve ticari konuların konuşulması sonucu yeni işbirlikleri kurulmuş, iki ülkenin ticari hacmi gittikçe büyümeye başlamıştır.
Günümüzde birçok firma Suudi Arabistan’la birlikte ticari başarılara imza atmakta ve birçok sektörden farklı ürünlerle ihracat konusunda gelişmektedir.
Suudi Arabistan’a Nasıl İhracat Yapılır?
35 milyona yakın nüfusu ve kişi başına düşen 48 bin dolarlık GSYİH’ı ile büyük bir ekonomiye sahip olan ülke, e-ticaret sitesi kullanıcılarının da artmasıyla Orta Doğu’nun en önemli e-ticaret merkezlerinden biridir. Genel grafiğe bakıldığında genç kullanıcıların yoğunlukta olduğu Suudi Arabistan, genç nüfusu artışına yanıt olarak önceki yıllara göre e-ticaret gelirlerini %11 oranında artırmıştır. Pandemi ile daha çok e-ticaret sitelerine yönelmiş ve yurtdışı ürünlerine talebini artırmıştır. E-ticaret endeksinde 49. Sırada yer alan Suudi Arabistan, 2020 yılında sınır ötesi e-ticaret değerini 5,2 milyar dolarına çıkararak dünya genelinde 73,3 indeks değerine ulaşmıştır.
Suudi Arabistan Ticaret Bakanı, 2022 yılında ülkenin e-ticaret büyüme rakamlarının %32’ye ulaştığını söyleyerek Suudi Arabistan’daki e-ticaret faaliyetlerine dikkat çekmiştir. Bunun yanında e-ihracat sitelerinin de önem kazandığı bu zamanda şirketlerin üzerine bazı görevler düşmektedir. İhracat için Suudi Arabistan’ı seçen firmalar bu ticari gelişmeleri yakından takip etmeli ve hedef kitlelerini iyi anlamalıdır. Ne kadar iyi bir ürüne ve o alanda tecrübeye sahip olsanız da ürünün pazarlaması satışın yarısını oluşturur. Doğru proje yönetimi ve finansal kararlarla öne çıkabilir, ihraç ettiğiniz ürünlerde rakip firmalardan bir adım önde başlayabilirsiniz.
ODS Danışmanlık Grubu olarak hedef pazarınızı büyütüp global markete açılmanıza ve yıllardır tecrübe kazandığımız bu alandaki çeşitli proje desteklerimizle büyümenize yardım ediyoruz.
Suudi Arabistan’a İhracat Yapan Firmalar Nelerdir?
Suudi Arabistan’da kullanıcıların yaygın olarak tercih ettiği belli başlı e-ticaret siteleri bulunmaktadır. Araştırmalara göre tüketicilerin %11’lik kısmı her gün bu sitelerden alışveriş yapmaktadır. Kullanıcıların çoğu kadın olmakla birlikte tercih ettikleri ürünlerin genellikle moda sektörü ve ev eşyası olduğu görülmektedir.
Türkiye’den Suudi Arabistan’a ihracatta birçok sektörden ürünler yer almaktadır. Listenin başında halı ve tekstil ürünleri yer alırken kimyevi maddeler ve makine aksamlarına kadar başka birçok ürün de bu listede bulunmaktadır. Özellikle halı ihracatımızın epey geliştiğini görebiliriz. Teknolojinin her ülkeye gerektirdiği makine ve robot parçaları Suudi Arabistan için de büyük önem taşımaktadır. Bu ihtiyacın bir kısmını ülkemizden sağlamaktadır. Döviz kurunun artışı ithalatta aleyhimize olurken ihracat yapan firmalar için doğru stratejik adımlarla avantaj niteliğinde olabilir. Şirketlerin bu detaylara dikkat etmesi gerekmektedir.
Suudi Arabistan’a İhracat Yapmak İçin Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?
● Yapılacak şeylerden ilki bir şirket kurmak olacaktır. Suudi Arabistan’da faaliyet gösteren beş adet farklı şirket türü bulunmaktadır. Bu şirket tipleri Limited Şirket, Anonim Şirket, Ortak Girişim, Sınırsız Sorumluluk Şirketi (Unlimited Liability Company) ve hisse ile sınırlı ortaklı şirketleri olarak listelenir. Şirketinizi Türkiye ve Suudi Arabistan yetkililerine kanıtladıktan sonra gereksinimleri tamamlayarak ihracat işlemlerine başlayabilirsiniz.
● Suudi Arabistan’a ihraç edilecek ürünler belirli standartlar altında kontrol edilmektedir. Bu ürün standartlarının resmi yayınını yapan SASO/Saber Kayıt Sistemi (Suudi Arabian Standards Organization), şirketlere ürünlerin gümrük geçişinde bu standartlara uygunluğunu belirten bir belge verir. Suudi Arabistan gümrüklerinde zorunlu olan bu belge olmadan ürünleriniz ülkeye giriş yapamaz. SASO/Saber belgesi için ticari fatura, menşe şahadetnamesi, konşimento belgesi, sigorta belgesi ve yükleme ürün listesi istenebilir. Bu belgelerin kabulü sonrasında ürününüzün SASO/Saber onaylı laboratuvarlarda kontrolü yapılıp kalite standartlarına uyup uymadığına karar verilir. Ürününüz SASO/Saber şartlarına uygun ise bu belge kolayca alınabilir.
● Ürününüz için yurt dışı kargo teslimat belgelerini hazırlamalısınız.
● Ticari fatura hazırlamalısınız. Bu fatura ürününüz hakkında birkaç detay içermektedir ve satışı için gerekli olan belgelerden biridir.
● Menşe şahadetnamesi almanız gerekmektedir. Menşe şahadetnamesi, ihraç edilen ürünün düzenlenip onaylandığı ülke menşeli olduğunu ve gerekli işlemlerin bu ülke bazlı olması gerektiğini belirtir.
● SASO belgesi dışında bazı ürünler için kalite sertifikaları almakla yükümlüsünüz. Ev elektronik ürünlerinde GMark ve IECEE belgeleri alınması gerekmektedir. Gıda ve kimyevi ürünler için sağlık belgeleri almalı, özellikle gıda ürünlerinde söz konusu ürünün İslam kuralları çerçevesinde helal kesim kuralına ve domuz katkıları içermediğine dair ibrazları yapmalısınız.
● En kolay ihracat sistemlerinden biri olan mikro ihracat için de bazı belgeler gerekmektedir. ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi) adı verilen belge ile tüm gümrük prosedürlerini kolaylaştırabilirsiniz. Bu belge sayesinde işlemler yetkili kargo firmaları aracılığıyla gerçekleştirilir ve ürün geçişiniz daha kısa sürede halledilir.
Suudi Arabistan’a İhracat Vergileri Nelerdir?
Suudi Arabistan, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) dışındaki ülkelerden ithal ettiği ürünler için %5 kadar KİK ortak gümrük tarifesi uygulamaktadır. Fakat 2020 tarihli kararla Suudi Arabistan’a ihraç edilecek ürünlerde gümrük vergilerine zam gelmiştir. Bu karara tüm ürünlerde %25’e kadar ulaşan gümrük vergileri bulunmaktadır. Zam gelen bazı ürünlere örnek olarak gıda ürünlerinde %10 ila %15 arasında, petrol materyalleri ve plastik ürünlere %6.50 ila %15 arasında, hayvan derilerine %15, kâğıt ve orman ürünlerine %8 ile %10, tekstil materyallerine %13 ila %15 arasında gümrük vergileri uygulanmaya başlamıştır. Standart gümrük vergisi oranı %20’dir. Ürünlere 150 Euro’ya kadar gümrük vergi muafiyeti uygulanmaktadır.
Standart KDV oranı %15’tir. Bu orana istisnaiden tütün ve tütün ürünlerinde %100, gazlı içeceklerde %50, enerji içeceklerinde %100, tatlandırılmış içeceklerde %50, elektronik sigara ve kartuşlarında %100 oranında özel tüketim vergisi uygulanır.
Suudi Arabistan’a İhraç Edilen Ürünler Nelerdir?
Önemli ölçüde gıda ürünü ve tekstil ürünleri ihracatı gerçekleştirdiğimiz Suudi Arabistan, Türkiye ile sıkı ticaret ilişkileri yürütmektedir. Türk şirketleri de yatırım ve şube fırsatlarını değerlendirirken Suudi Arabistan’ın güçlü ekonomisini göz önünde bulundurmakta, ihraç ettiği ürünlerin ve sektörlerin sayısını artırmaktadır. Pandemi sırasında büyüyen e-ticaret ve e-ihracat Suudi Arabistan Krallığı için de büyük değişikliklere yol açmıştır. 2020 verilerinden alınan ürünlerin ihracat rakamları şekildeki gibidir:
● Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar = 23.999
● Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler = 45.138
● Demir veya çelikten boru bağlantı parçaları (rakorlar, dirsekler ve manşonlar gibi) = 5.760
● Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar, elektrikli olmayan şofbenler veya depolu su ısıtıcıları = 10.226
● Zeytinyağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) = 20.772
● Alüminyumdan inşaat ve inşaat aksamı (köprüler, köprü aksamı, kuleler, pilonlar, ayaklar, sütunlar, kapı, pencere vb.) = 13.485
● Diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış/soyulmuş) = 34.675
● Gemi vinçleri, diğer vinçler, hareketli kaldırma çerçeveleri, lastik tekerlekli taşıyıcılar ve vinçli yük arabaları = 1.902
● Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. = 23.247
● Üzümler (taze/kurutulmuş) = 10.130
● Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları = 15.102
● Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları = 135.736
● Demir veya alaşımsız çelikten profiller = 35.170
● Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb. (yüzme kıyafetleri hariç) = 41.572
● Diğer killer, andaluzit, siyanit ve silimanit, mülit, şamot ve dinas topraklar = 503
(2020 ı Trademap/Türkiye-directdata kaynaklıdır, değerler x1000USD bazındadır.)
Suudi Arabistan ile Türkiye Arasındaki Ticaret Hacim Nasıldır?
2021 yılına göre ticari ilişkilerinde önemli ölçüde büyüme kaydeden iki ülke, 2022 yılının ilk yarısında geçen yıla oranla ticari hacmini %74,4 oranında artırmıştır. Suudi Arabistan’ın Türkiye’den ithalatı 2021’den %47,3 oranında artarak bu yıl 14.4 milyona ulaşmıştır. İki ülke arasında çok sayıda anlaşma imzalanarak bu gelişmelerin devam edeceği öngörülüyor. Siyasi gerginliklerin durulduğu bu dönemde ticari hacmin 5 milyar olarak kaydedildiği ve daha da arttığı görülmektedir.
kaynak : ODS DANIŞMANLIK
Suudi Arabistan’ın Dış Ticareti/ Nasıl Bir Ekonomi-06.02.2023
2022 yılı Ocak-Kasım arasını kapsayan 11 aylık dönemde Suudi Arabistan ihracatı %54 artış ile 382 milyar $ seviyesine yükseldi. İthalat ise %23,5 artışla 171 milyar $ olarak gerçekleşti. Bu dönemde Suudi Arabistan’ın dış ticaret fazlası yaklaşık 211 milyar $’a ulaştı. Suudi Arabistan’ın ihracatı içinde mineral yakıtlar ürün grubu önemli bir yer tutuyor. 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde toplam ihracatın yaklaşık %79,8’sini mineral yakıtlar oluşturdu. Kimyasallar ürün grubu toplam ihracat içinde %7,4 pay ile ikinci sırada yer alırken, plastikler ve mamulleri ürün grubu %5,9 pay ile Suudi Arabistan’ın en fazla ihracat gerçekleştirdiği üçüncü ürün grubu oldu. 2022 Ocak-Kasım döneminde Suudi Arabistan’ın toplam ithalatı içinde makinalar ve elektronik cihazlar ürün grubu yaklaşık %19,4 pay ile ilk sırada yer alıyor. Motorlu kara taşıtları ürün grubunun ithalatı ise yaklaşık %14,4 pay ile ikinci sırada bulunurken, kimyasallar ürün grubu ise %10,2 pay ile ithalatta üçüncü sırada. Suudi Arabistan’ın 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülkeler incelendiğinde, Çin’in 62,1 milyar dolar ile ilk sırada yer aldığı görülüyor. Çin’i 39,0 milyar dolar ile Hindistan ve 37,5 milyar $ ile Japonya takip etmekte. 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde Suudi Arabistan’ın en fazla ithalat gerçekleştirdiği ülkeler arasında Çin 36,0 milyar dolar ile ilk sırada bulunurken, ABD 15,4 milyar dolar ile ikinci, Birleşik Arap Emirlikleri ise 10,9 milyar dolar ile üçüncü sırada yer almakta.
Türkiye ile Suudi Arabistan Arasındaki Ticari İlişkiler
Köklü ilişkilere sahip olan Türkiye ve Suudi Arabistan’ın dünya ekonomisi ve ticaretindeki rolü giderek artıyor. İki ülkede son yıllarda gerçekleştirilen ekonomik ve ticari atılımlar dikkat çekiyor. Bu kapsamda Türkiye ve Suudi Arabistan arasındaki ticari ilişkiler hem küresel hem de bölgesel açıdan önem taşıyor. Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki dış ticaret verileri incelendiğinde son 10 yıllık dönemde dış ticaret hacminin 2015 yılında 5,7 milyar dolar seviyesine ulaştığı ve 2019 yılına kadar 5 milyar dolar üzerindeki seviyesini koruduğunu görüyoruz. COVID-19 pandemisinin etkisi ve ikili ilişkilerin durağanlaşması ile birlikte 2020 yılı itibariyle iki ülke arasındaki dış ticaret hacminde azalış gözlemlendi. Baz yıl olarak 2019 yılındaki veriler ele alındığında iki ülkenin birbirleri ile önemli seviyede ticaret gerçekleştirdiğini görüyoruz. 2019 yılında Türkiye’nin Suudi Arabistan’a toplam ihracatı 3,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde Suudi Arabistan’ın Türkiye’nin toplam ihracatı içindeki payı %.1,8. 2019 yılında Türkiye Suudi Arabistan’dan toplamda yaklaşık 2,0 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. Suudi Arabistan’dan gerçekleştirilen ithalat Türkiye’nin toplam ithalatı içinde %0,9 paya sahip. 2019 yılında Türkiye’den Suudi Arabistan’a en fazla ihracat gerçekleştirilen sektör 430 milyon dolar ve %13,0 payla kimyevi maddeler ve mamulleri oldu. Halı 342 milyon dolar ve %10,3 payla ikinci, hazır giyim ve konfeksiyon ise 318 milyon dolar ve %9,6 payla en fazla ihracat gerçekleştirilen üçüncü sektör. 2019 yılında Türkiye’nin Suudi Arabistan’dan en fazla ithal ettiği ürün grupları incelendiğinde, 1,37 milyar dolar ve %68,6 payla plastiklerin ilk sıraya aldığını görüyoruz. Organik kimyasallar 490 milyon dolar ve %25 payla ikinci sırada yer alırken, mineral yakıtlar 41 milyon dolar ve %2,1 payla üçüncü sırada yer aldı. 2022 yılında ise Türkiye’nin Suudi Arabistan’a ihracatı bir önceki yıla kıyasla yaklaşık 4 kat artarak 1,1 milyar $’a yükselirken, Suudi Arabistan’dan ithalat ise yaklaşık %20 artışla 4,2 milyar doar seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde Suudi Arabistan’a en fazla ihracat 131 milyon $ ile kimyevi maddeler ve mamulleri sektöründe gerçekleşti. Halı sektörü ise 118 milyon $ ile en fazla ihracat gerçekleştirilen ikinci sektör oldu. Madencilik sektörü 89 milyon $ ile üçüncü sırada yer alıyor. Suudi Arabistan’dan en fazla ithalat ise 2,5 milyar dolar ile plastikler ürün grubunda gerçekleşti. Organik kimyasallar ürün grubunda ithalat 761 milyon dolar olarak gerçekleşirken, mineral yakıtlar ithalatı 366 milyon dolar oldu.
Türkiye ve Suudi Arabistan arasındaki ticaretin önemli bir büyüme potansiyeli var. Dünya ekonomisinde büyük öneme sahip iki ülkenin ticari alanda gerçekleştirecekleri güçlü iş birlikleri hem küresel hem de bölgesel düzeyde ekonomi ve refah seviyesine olumlu katkı sağlayacak nitelikte. Bu çerçevede, TİM ve İhracatçı Birliklerimiz tarafından düzenlenen ticaret heyetleri ve ayrıca 19-21 Mart 2023 tarihinde Riyad’da düzenlenecek Türk İhraç Ürünleri Fuarı ikili ticaretin artmasına yönelik önemli fırsatlar barındırıyor.
KAYNAK : İMMİB